نگاهی به نقش‌آفرینی زنان در قیام ۱۵ خرداد
تاریخ انتشار: ۱۵ خرداد ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۷۹۰۶۰۵۰
به گزارش قدس آنلاین، با وجود اهتمام رژیم پهلوی بر ارائه چهره ارتجاعی از نهضت اسلامی در طی حوادث منتهی به قیام ۱۵ خرداد و از بین بردن تمام اسناد موید نهضت و قلب واقعیت، اسناد به جای مانده حکایت از حمایت بخشی از زنان کشور از نهضت اسلامی دارد. در یکی از این موارد زنان قم در حمایت از امام خمینی در مسجد اعظم تحصن کردند و یا در ماجرای اعتصابات مردم تبریز در سال ۴۲ زنان در اعتراضات حضور داشته و از نهضت اسلامی حمایت کردند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
حوادث پس از رحلت آیت‌الله بروجردی با شتاب فراوانی به تقابل حوزه علمیه قم و رژیم پهلوی منتهی شد و در مدت زمان کوتاهی محمدرضا پهلوی و امام خمینی(ره) به عنوان نماد این معارضه شناخته شدند. معارضه‌ای که -در کوتاه‌مدت به فاجعه فیضیه منجر شد- کانون درگیری آن در تصویب «لایحه انجمن‌های ایالتی و ولایتی» و همه‌پرسی «انقلاب سفید» بود که هر دو با مخالفت روحانیت و در صدر آنها مرحوم امام خمینی روبرو گشت.
حق رای و انتخاب زنان یکی از مفاد اصلی این دو اقدام بود که به عنوان دال شناور میان نهاد دین و حکومت مورد توجه بود چه اینکه روحانیت این حق را مخالف اسلام و حاکمیت آن را مظهر تجدد می‌خواند. البته شیب توجه به «مسأله زنان» در این دو گفتمان در جهت عکس عمل می‌کرد چرا که روحانیت کم کم متوجه اهداف پنهان حکومت می‌شد و از مساله زنان عبور می‌کرد و در مقابل حاکمیت به منظور اغوای جامعه در جهت منافع خود بر این مساله تمرکز می‌کرد. (این مساله با رجوع به محتوای سخنرانی‌های مرحوم امام(ره) و بزرگان حوزه و همچنین سخنرانی‌های شاه و تبلیغات رسانه‌ای حکومت کاملاً مشهود است): ای مسلمانان عالم! بدانید در جریان تصویب نامه انجمن‌های ایالتی و ولایتی علت مخالفت علمای اسلام قضیۀ شرکت زنان در انتخابات نبود، این قضیه ناچیزتر از آن بود که آن قیام عمومی را به همراه داشته باشد. مساله این بود که علما و روحانیون دیدند دستگاه جبار می‌خواهد با کیْد شیطانی اسلام را قلب کند و اوضاع را به عقب برگرداند...این آخرین ننگ اجتماعی ایران (عدم شرکت زنان) را در انتخابات آتیه برطرف خواهیم کرد و قاطبه اهالی این مملکت و هر یک از افراد این مملکت در سرنوشت خودشان و در انتخابات ایران شرکت خواهند کرد و این هم مطابق قانون اساسی مملکت است.
مواجهه ابتدایی با تقابل این دو گفتمان این ایده را به ذهن متبادر می‌کند که قیام ۱۵ خرداد یک نهضت اسلامی مردسالار و مخالف حقوق اولیه زنان یعنی حق رای و حق انتخاب بود اما رجوع به واقعیت عینی عکس این برداشت را اثبات می‌کند.
۱.اندیشه امام درباره حقوق زنان
مرحوم امام(ره) به عنوان رهبر نهضت بعد از پیروزی انقلاب اسلامی تمام حقوق زنان از حق رای و انتخاب تا حق اشتغال و طلاق را به رسمیت شناخت: «در اسلام، زن همان حقوقی را دارد که مرد دارد حق تحصیل، حق کار، حق مالکیت، حق رای دادن، حق رای گرفتن، در تمام جهاتی که مرد حق دارد زن هم حق دارد.»
از همین رو با استناد به بیانات امام(ره) در همان عصر باید گفت علت مخالفت امام(ره)، اهداف شاه برای دین‌زدایی از طریق اغوای عمومی و مشروعیت‌بخشی به دستگاه بوده است.
«دستگاه حاکمه برای اغوا و اغفال ملت، دام وسیعی گسترده و به یک سلسله اعمال ظاهر فریب و گمراه کننده دست زده است. و ما اگر در مقابل به بیدار کردن و متوجه ساختن تودۀ مردم اقدام نکنیم و از افتادن آنها به دام استعماری که برای آنان گسترده‌اند جلوگیری ننمایم، ملت اسلام در معرض فنا و نیستی قرار خواهد گرفت؛ فریب خواهد خورد و منحرف خواهد شد؛ و در آن صورت علمای اسلام و جامعۀ روحانیت علاوه برآنکه خواه ناخواه خود نیز راه نیستی و انحراف را خواهد پیمود و خدای نخواسته از میان خواهد رفت، پیش خداوند تبارک و تعالی نیز مسئول و مؤاخذ خواهد بود که چاه را دیده و نابینایان را از افتادن در آن برحذر نداشته است. ما اگر بتوانیم در مقابل این دسیسه و توطئه‌های شاه، فقط مردم را بیدار و آگاه سازیم و نگذاریم که گول بخورند و تحت تأثیر برنامۀ فریبندۀ او قرار بگیرند، حتماً او را با شکست مواجه خواهیم ساخت و درمانده خواهیم کرد.»
۲.حضور اجتماعی زنان در نهضت ۱۵ خرداد
با وجود اهتمام رژیم پهلوی بر ارائه چهره ارتجاعی از نهضت اسلامی در طی حوادث منتهی به قیام ۱۵ خرداد و از بین بردن تمام اسناد موید نهضت و قلب واقعیت، اسناد به جای مانده حکایت از حمایت بخشی از زنان کشور از نهضت اسلامی دارد. در یکی از این موارد زنان قم در حمایت از امام خمینی(ره) در مسجد اعظم تحصن کردند.
و یا در ماجرای اعتصابات مردم تبریز در سال ۴۲ زنان در اعتراضات حضور داشته و از نهضت اسلامی حمایت کردند. البته حاکمیت تلاش داشت با وارونه نشان دادن اعتراضات تبریز این ذهنیت را در جامعه ایجاد کند که اصل نزاع که به کشته شدن چند تن منتهی شده است میان روحانیون و زنان آزادی‌خواه صورت گرفته است.
علاوه بر این برخی از تصاویر تاریخی گویای حضور بانوان در تظاهرات ۱۵ خرداد ۴۲ است.
ناگفته نماند که زنان در آن دوره به سه طیف سنتی، تجددخواه و هوادار قیام دسته‌بندی می‌شدند که طیف سنتی گوشه‌نشین در اکثریت بوده است اما دو جریان تجددخواه و هوادار نهضت بیشترین کنشگری را در این ایام داشته‌اند.
منبع: خبرگزاری ایرنامنبع: قدس آنلاین
کلیدواژه: قیام ۱۵ خرداد انقلاب اسلامی ایران تبریز قم محمدرضا پهلوی قانون اساسی امام خمینی نهضت اسلامی قیام ۱۵ خرداد امام خمینی امام ره حق رای
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.qudsonline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «قدس آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۹۰۶۰۵۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
نگاهی به سینمای کارگری ایران به مناسبت روز کارگر
گرچه سینمای کارگری در ایران به‌دنبال سینمای نئورئالیسم ایتالیا پیش از وقوع انقلاب اسلامی کلید خورد، اما دیری نپایید که با گذشت سال‌های نه چندان طولانی از پیروزی انقلاب شکوهمند اسلامی، سینمای کارگری رنگ بیشتری به خود گرفت؛ سینمایی که گذشته از سهراب شهیدثالث و کامران شیردل تا پیش از نیمه دوم دهه ۵۰، خسرو سینایی، عباس کیارستمی، رخشان بنی‌اعتماد، کیانوش عیاری، ابوالفضل جلیلی، اصغر فرهادی و سعید روستایی را در دایره مهم‌ترین فیلمسازان خود از بعد از وقوع انقلاب می‌بیند.
در کنار فیلم‌هایی، چون «نگهبان شب» و «جنگ جهانی سوم» از رضا میرکریمی و هومن سیدی که مهم‌ترین نماینده‌های آثار کارگری اخیر سینمای ایران شمرده می‌شوند، از «به‌آهستگی» مازیار میری، «چهارشنبه ۱۹ اردیبهشت» وحید جلیلوند، «خداحافظی طولانی» فرزاد موتمن، «شیفت شب» نیکی کریمی، «پنج ستاره» مهشید افشارزاده و «ساعت ۵ عصر» مهران مدیری می‌توان از دیگر آثار عرصه یادشده یاد کرد.
همچنین مجید مجیدی با «آواز گنجشک‌ها»، علی رفیعی با «آقا یوسف»، بهرام توکلی با «اینجا بدون من»، جمشید محمودی با «چند متر مکعب عشق»، احمدرضا معتمدی به واسطه «آلزایمر» و منوچهر هادی به‌واسطه «کارگر ساده نیازمندیم»، از جمله دیگر کارگردانانی هستند که با ساخت فیلم‌های یادشده در تولید آثار سینمای کارگری دستی بر آتش داشته‌اند.
البته پیداست که در برخی از آنها نظیر «جدایی نادر از سیمین»، نقش کار و کارگر، محوری و موضوع اصلی نیست، اما به نوبه خود بر آن بودند تا ادای دینی به این صنف آسیب‌پذیر جامعه داشته باشند.
به هر روی سینمای ایران به واسطه دغدغه و ذوق سینماگرانش همواره بر آن بوده تا در کنار سایر متعلقات آثار اجتماعی، موضوعات کار و کارگری را نیز به کانونی از تصاویر قصه‌گو بدل کند؛ که در این زمینه گام‌های خوبی نیز برداشته است.
باشگاه خبرنگاران جوان فرهنگی هنری سینما و تئاتر
جاده کندوان یک طرفه شد